Çünkü Ben Senin Annenim!

​Çocuklarımızda davranış değişikliği isterken ya da sınır koyarken çocuğumuzun bize uyması için en sık sunduğumuz gerekçe şudur; “Çünkü ben senin annenim ve benim dediğimi yapmalısın.” Böyle söyleyerek aslında çocuğumuzu sadece dışarıdan bir baskıyla değiştirmeye çalışıyoruz. Halbukidavranışsal sınır koymada en önemli faktörlerden biri çocuğumuzun içsel motivasyonunu tetikleyerek bu sınırı koymaktır. 

​Çocuğumuza davranışını değiştirmek için sınır koyduğumuzda dikkat etmemiz gereken en önemli noktalardan biri, koyduğumuz sınırın arkasındaki amacımız/motivasyonumuz. O an, o davranışı değiştirmek için o sınırı koyma nedenimiz ne? O sınır bizim için ne ifade ediyor, çocuğumuz için ne ifade ediyor? Bu nedenlerin içsel temelli olması, sevgi, fayda ve gerçeklik içermesi çocuğunuzun koyduğunuz sınırlara uymasını kolaylaştıracaktır. Aksi takdirde, ebeveynin öfkesini bastırmak ya da çocuğunu cezalandırmak için koyduğu sınırlar, çocuğunkonulan sınıra direnmesine sebep olabilir.

Bir diğer önemli nokta da sınır koymanızın ardındaki motivasyonun hem sizin için hem de çocuğunuz için içsel ve pozitif bir motivasyon olması. Her sınır koymayı denemeden önce sormamız gerek soru şu; “Bu sınırı ebeveyn olarak hangi niyet ve amaçla koydum, çocuğum bu sınırlandırıcı davranışı hangi niyet ve amaçla yapmalı?” Bir örnekle açıklayalım iki taraflı amaç ve niyet sorgulamasını. Varsayalım ki çocuğumuz ödevini yapmıyor ya da çok oyalanarak, isteksizce ve uzatarak yapıyor. Böyle bir durumda ebeveyn olarak çocuğunuzun başında dikilip, sıklıkla sözlü hatırlatmalarda bulunuyorsunuz. Peki bu davranışın sizdeki ve çocuğunuzdaki karşılığı ne? Siz, ebeveyn olarak çocuğunuzun sorumluluklarını yerine getirmesini ve uzun vadede de sorumluluk sahibi biri olmasını istiyorsunuz. Bunu isterken de tamamen çocuğunuza duyduğunuz sevgiden dolayı, onun iyiliği için olduğunu öne sürüyorsunuz. Peki aynı davranışa çocuğunuz gözünden bakarsak ne görürüz? Büyük ihtimalle, çocuğunuz, sizin uzun vadeli istekleriniz aksine, anlık olarak sizi geçiştirmek isteyecek ve o an sizin başında beklemenizden kurtulmanın hazzıyla ödevini bitirecek. Fakat gördüğümüz gibi bu sınırın çocuğunuz için hiçbir içsel temeli olmayacak.

Sınırları belirlerken her iki tarafın da içsel bir motivasyona sahip olması kadar sınır koyma biçimi de oldukça büyük bir öneme sahiptir. Sevilen bir şeyden yoksun bırakma, tehdit, suçlama gibi yanlış stratejiler, öfke sonucu verilen ceza, aşırı sıkı ya da gevşek davranma ve yoğun eleştiri gibi davranışlar çocuğun konulan sınıra karşı gelmesi, kısa vadeli uyum gösterse bile uzun vadede davranışı içselleştirememesi gibi sonuçlar doğurabilir. Bunun aksine, değiştirilen davranışın çocuğun sevgi temelli ilişkilerine yardımcı olması (odasını toplayarak annesinin daha az yorulmasını sağlaması gibi) ve davranış değişikliğinin gerçekçil sebeplerinin ve etkisinin vurgulanması, konulan sınırla beraber davranış değişikliğinin tetiklenmesini sağlar.

​Sınır koyarak davranış değişikliğindeki en kilit nokta ise sevgi ve sevginin sürekliliğidir. Her şeyden önce sınır koyan ebeveyn ve sınır koyulan çocuk arasındaki iletişim duygusal temas, destek ve saygı ile güçlendirilmiş sevgi köklerine sahip olmalıdır. Sevgiyle gelen duygusal destek sayesinde çocuk, sınırlar konusunda zıt görüşlere sahip olsalar bile, ebeveyninin her koşulda yanında olacağını bilir ve ebeveynini kaybetme korkusu hissetmez. Ayrıca annenin sevgisinin ses tonundaki, jest ve mimiklerindeki şefkatle birleşmesi de çocuğun sakinleşmesi, annenin yönlendirmelerine daha açık ve uyumlu olmasını destekler. Bu yüzden de sınır koyma konusunda en temel kazanım şu olmalıdır; “Önce sevin, sonsuz sevgiyi ve şefkati hissettirin; sonra sınırları belirleyin.”

Özetle, “Ben senin annenim” diyerek sınır koymanın sonuç vermediği durumlarda sakin kalarak, sevgi temelinde,şefkat yoğunluğunda, gerçeklikten uzaklaşmadan ve içselliğinizi olduğunca destekleyerek sınır koymak, davranış değişikliğine giden yolda size büyük bir kolaylık sağlayacaktır.

Bir Cevap Yazın

Aşağıya bilgilerinizi girin veya oturum açmak için bir simgeye tıklayın:

WordPress.com Logosu

WordPress.com hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Twitter resmi

Twitter hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Facebook fotoğrafı

Facebook hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Connecting to %s