⚫️Her ailenin dinamikleri, kültürü ve sahip olduğu değerler birbirinden oldukça farklıdır. Ailedeki her bir birey işleyen çarkın dişlileri gibidir ve kendi değerleri içinde dengede olmalıdır. Tabii bu bizim hayalini kurduğumuz durum, peki bir çocuğun ve ergenin kişilik oluşturma sürecinde nasıl anne baba tutumlarıyla karşılaşıyoruz?

🔴Kayıtsız ve pasif anne baba tutumu:

Anne babanın davranışlarında hoşgörü ile boş verme birbirine karışmıştır. Kayıtsızlık çocuk için rahatsızlık verecek, güvensizlik yaratacak düzeydedir. Bu ebeveynler rahat, sessiz, vurdumduymaz, pasif kişiler olabilecekleri gibi ilgi ve sevginin çocuğun şımarmasına, söz dinlememesine yol açmasından da çekiniyor olabilirler.Çoğu kez kendi anne babalarının da onları bu şekilde yetiştirdiğini görürüz.

🔴Baskıcı, otoriter, katı ve sıkı anne baba tutumu:

Anne baba kendi ideallerindeki kalıbı çocuğa yerleştirme arzusundadır. Sıfır tolerans altında çocuğun çocukluğunu yaşamasına izin verilmez. Çocuk bir yetişkin gibi davranmak zorundadır. Çocuğun her türlü davranışı kontrol altındadır. “Hata mı yapacağım?”, “Annem babam duyarsa-görürse ne der?”, “Yanlış mı yapıyorum?” kaygısı çocukta büyük stres yaratır.

🔴Dengesiz, kararsız ve tutarsız anne baba tutumu:

Çocuğa kimi zaman hoşgörülü, kimi zaman katı bir tutum alınır. Anne babanın keyfi yerindeyken pek çok davranış tolere edilirken, yorgun veya sıkıntılı anlarında bambaşka tepki vermeleri sık sık tekrarlar. Bu tutum çocuğa doğru ve yanlış davranışları öğretmek yerine “cezadan nasıl kurtulurum?” arayışına götürür. Zaman içinde ustalaşan çocuk, “her şeyi yap ama cezadan kurtul” ana fikrini özümser.

🔴Mükemmeliyetçi anne baba tutumu:

Her şeyin en iyisini gerçekleştirmesi beklenen çocuk, anne babanın gerçekleştiremediği yaşantıları yaparak, ebeveynlerinin egosunu tatmin edecektir. “Senin için her şeyimizi feda ediyoruz, saçımı senin için süpürge ettim, …………yapmazsan hakkımı helal etmem” bu gruba giren anne babaların genellikle kullandıkları cümlelerden biridir.

Bu şekilde yetiştirilmiş çocuklar ileriki dönemlerde katı kişilik ve karakter özellikleri sergilerler. Hayat onlar için iyi-kötü, güzel-çirkin gibi iki kutuptan ibarettir. Esnek olamadıklarından doğal içgüdüleri ile ağır kurallar arasında sıkıştıklarından içsel dünyalarında büyük çatışma yaşarlar. Yetişkinlik döneminde genellikle doyumsuz bireyler alarak karşımıza çıkarlar.

🔴Aşırı koruyucu anne baba tutumu:

Abartılmış sevgi verilen ve aşırı koruyucu şekilde büyütülen çocuklar hayat gerçekleriyle yüz yüze kaldıklarında uyum sağlamakta zorlanacak, sosyal yaşamda ezileceklerdir. Aşırı koruyucu anne baba tarafından yetiştirilen çocuklar hiç büyümeyecek, yetişkin çocuk olarak kalacaklardır. Evlendiklerinde de aynı sevgi, hoşgörü ve himayeyi eşlerinden bekleyecek, hep alıcı pozisyonda olacaklardır.

🔴Kabul edici, güven verici, hoş görülü ve demokratik anne baba tutumu:

Aile içinde güven ve şeffaflığın olduğu, anne babanın birbirlerine ve çocuklarına karşı duygularında net ve açık davrandıkları, huzurlu bir ailede yetişen çocuklar en iyi biçimde yetişeceklerdir.

Benliğini, kimliğini, duygu ve düşüncelerini rahatça ifade eden çocuk sağlıklı biçimde olgunlaşacaktır. Bu ailelerde denetimli serbestlik söz konusudur. Aile çocuğun kendisini geliştirici imkanları onun önüne sunacak, yol gösterecek, alternatifler sunacak, ancak son karar çocuğun olacaktır. Seçim çocuğun olunca, aldığı kararların sonucuna da katlanmayı bilecektir.

⚫️En başta da belirttiğim gibi bunlar bizim sadece kategorize ettiğimiz gruplar ancak anne ve babanın tutumları birbirinden oldukça farklı nitelikler sergileyebilir. Bu gibi durumların çocukta ve ergende problemli davranışlara yol açtığını sıklıkla görürüz.

Yorumlarınızı resmin altına yazabilir ya da sayfadan mesaj atabilirsiniz.

Sevgiler,

Psikolog Gülizar Şehitoğlu